Ngày 28-2, Tổng thống Rodrigo Duterte của Philippines tuyên bố ông sẽ “chấm dứt ngay lập tức” một thỏa thuận quân sự song phương với Washington nếu pha’t hiện v.ũ khi’ h.ạ.t n.h.â.n của Mỹ trên lãnh thổ Philippines, theo báo The Philippine Star.
Đề cập tới Trung Quốc, ông Duterte khẳng định: “Tôi đã đưa ra tuyên bố chúng tôi sẽ theo chính sách đối ngoại độc lập”.
“Tôi đã đảm bảo với Trung Quốc rằng tôi sẽ không cho phép v.ũ khi’ h.ạ.t n.h.â.n của Mỹ được lưu trữ ở Philippines” – Tổng thống Duterte pha’t biểu trong cuộc họp báo tại căn cứ không quân Villamor ở thành phố Pasay, sau khi nhận lô vaccine ngừa C.o.v.i.d-19 đầu tiên (gồm 600.000 liều của hãng Sinovac) từ Trung Quốc.
Theo báo The Philippine Star, khi được hỏi liệu lô να¢¢ιиє ngừa C.o.v.i.d-19 mà Trung Quốc cung cấp có thể tác động gì lên chính sách đối ngoại của Manila, Tổng thống Duterte nói: “Trung Quốc cho chúng tôi mọi thứ, nhưng chưa bao giờ đòi hỏi chúng tôi bất kỳ thứ gì”.
Trả lời câu hỏi về khả năng v.ũ khi’ h.ạ.t n.h.â.n Mỹ hiện diện tại Philippines, ông Duterte nói không phải vì điều đó “chọc giận” Trung Quốc, mà là vì Hiến pha’p Philippines cấm v.ũ khi’ h.ạ.t n.h.â.n được đặt trên lãnh thổ của mình.
“Chúng tôi không muốn điều đó. Nhưng tôi cảnh báo các bạn (Mỹ) rằng nếu tôi nắm được thông tin Mỹ đưa v.ũ khi’ h.ạ.t n.h.â.n đến đây, tôi sẽ yêu cầu các bạn rời khỏi và sẽ chấm dứt Thỏa thuận các lực lượng thăm viếng (VFA)” – ông Duterte nói.
Được ký năm 1999, VFA cho phép các lực lượng quân sự Mỹ hiện diện ở Philippines, là một phần q.u.a.n t.r.ọ.n.g trong hiệp ước phòng thủ chung giữa Philippines – Mỹ nhiều thập niên qua.
Nhiều lần dọa hủy VFA
Đầu năm 2020, ông Duterte đơn phương thông báo sẽ hủy bỏ VFA, khiến thỏa thuận này chỉ kéo dài tới tháng 8-2020. Tuy nhiên, ông đột ngột tuyên bố tạm ngưng quá trình hủy bỏ hai lần (vào tháng 6 và tháng 11-2020), nên thỏa thuận vẫn còn hiệu lực tới tháng 8-2021, theo trang tin Rappler (Philippines).
Tháng 12-2020, Tổng thống Duterte tuyên bố sẽ tiếp tục hủy bỏ VFA nếu Mỹ không sản xuất ít nhất 20 triệu liều vaccine ngừa C.o.v.i.d-19 cho Manila. Hôm 12-2, ông Duterte tiếp tục tuyên bố Mỹ phải trả tiền nếu muốn duy trì VFA, nhưng ông không nêu chi tiết về loại phí phải trả.
