Đoạn đường cao tốc bắt đầu ở chân đồi bên ngoài thủ đô Podgorica và kết thúc ở vùng đồi núi hẻo lánh phía đông. Dự án này đang có ɴɢuy cơ làm ᴛê liệᴛ nền kinh tế của Montenegro.
Đường cao tốc do Trung Quốc xây dựng dẫn quốc gia châu Âu tiến thẳng đến núi nợ
Công ty Trung Quốc vẫn chưa xây dựng xong dự án đường cao tốc nên ô tô đang sử dụng con đường cũ bên dưới. Đường cao tốc cũng chưa được trả tiền. Phần đầu tiên của khoản vay 1 tỷ USD từ một ngân hàng nhà nước Trung Quốc sẽ đến hạn vào tháng 7, và không rõ liệu Montenegro có đủ khả năng chi trả hay không.
Dự án đường cao tốc không dẫn đến đâu
Cựu Bộ trưởng Tư pháp Dragan Soc của đất nước cho biết: “Chúng tôi thường nói đùa rằng, đó là con đường không dẫn đến đâu cả”.
Dự án đường cao tốc dài 270 dặm dự kiến sẽ chạy từ Cảng Bar của Montenegro đến Belgrade, thủ đô của nước láng giềng Serbia – không chỉ đặt ra câu hỏi về các quyết định của cựu lãnh đạo của Montenegro và các khoản nợ liên quan đến sáng kiến cơ sở hạ tầng và thương mại đầy ᴛham vọng của Trung Quốc trên nhiều châu lục mà còn cho thấy ảnh hưởng ngày càng tăng của Trung Quốc dọc theo khu vực ngoại vi Liên minh châu Âu (EU).
Chính phủ Montenegro cho biết phần đầu tiên của dự án đã nợ nhiều đến mức nước này không còn đủ khả năng để thực hiện phần còn lại của dự án đường cao tốc. Ông Soc, cựu Bộ trưởng Tư pháp, nói: “Tôi nghĩ rằng không phải chỉ thế hệ chúng tôi mà các thế hệ tương lai cũng không thể trả khoản nợ này. Nhưng tôi không nghĩ đây là vấn đề từ Trung Quốc. Đó là quyết định tồi tệ của chúng tôi.”
Ông không phải là người duy nhất lên án quyết định của chính phủ tiền nhiệm vì đã đẩy đất nước vào khoản nợ lịch sử với dự án này, được ký kết vào năm 2014.
Một bản sao của hợp đồng cho vay được NPR xem xét cho thấy nếu Montenegro không thể trả nợ cho Ngân hàng Xuất nhập khẩu quốc doanh Trung Quốc đúng hạn, thì ngân hàng này có quyền thu giữ đất Montenegro, miễn là khu đất đó không thuộc về quân şự hoặc được sử dụng cho các mục đích ngoại giao.
ᴛнam vọng của Trung Quốc Trong nhiều năm, Montenegro đã có kế hoạch xây dựng đường cao tốc này nhưng các ngân hàng châu Âu không mặn mà với việc cho vay tiền vì họ không tin rằng họ sẽ được hoàn vốn.
Stefan Vladisavljev, điều phối viên chương trình nghiên cứu chính trị ở Belgrade, cho biết, trong nhiều năm, ông đã theo dõi các dự án do Trung Quốc tài trợ tại Serbia. Và ông nhìn thấy các mục tiêu cʜính trị rộng lớn hơn với Bắc Kinh, đặc biệt là trong trường hợp của Montenegro.
Brussels đã từ chối giúp trả khoản vay của nước này. Ông nói rằng bằng cách không giúp Montenegro, EU đã nhượng lại vị thế ảnh hưởng cho Trung Quốc. Và sự hiện diện của Bắc Kinh ở đó là cơ sở cho các kế hoạch cʜính trị lớn hơn.
Bằng Sáng kiến Vành đai và Con đường của mình, Bắc Kinh đã mua cảng Piraeus của Hy Lạp, biến nó thành cảng lớn thứ hai ở Địa Trung Hải. Trung Quốc cũng đang xây dựng các tuyến đường cao tốc và đường sắt trị giá hàng tỷ USD, bao gồm cả một tuyến đường sắt tốc độ cao đã được lên kế hoạch kết nối Belgrade và Budapest.
Đại sứ quán Trung Quốc tại Montenegro và một số thành viên chính phủ Montenegro đã từ chối yêu cầu phỏng vấn của NPR. Ông Vladisavljev cho rằng sự im lặng ᵭột ngộᴛ của chính phủ – sau khi họ tiếp cận với báo chí toàn cầu vào đầu năm nay – là một dấu hiệu cho thấy các quan chức Montenegro đang đàm phán với Bắc Kinh để cơ cấu lại các điều khoản của khoản vay.
“Giống như mua xe Ferrari mà không có tiền đổ xăng”
Trong khi đó, bên ngoài thủ đô, các đội xây dựng Trung Quốc đang hoàn thiện một trạm thu phí và đường hầm của đoạn đường cao tốc mới. Mladen Grgic, một nhà nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu về Châu Á, cho biết đối với Montenegro để có một đường cao tốc như vậy, nó giống như mua một chiếc Ferrari với mức lương trung bình. “Và sau đó bạn đang nghĩ, ồ, tôi có thể không có tiền mua xăng”, ông nói thêm.
Grgic đang hoàn thành luận án tiến sĩ về các dự án của Trung Quốc ở Balkan, và ông nói rằng tất cả chúng đều có một điểm chung. Ông nói: “Những loại dự án này luôn mang tính cʜính trị.
Phó thủ tướng Abazovic cho biết trong cuộc phỏng vấn vào tháng 5 rằng ông sẵn sàng mở một cuộc điều tra về cáo buộc ᴛнam ɴʜũng với các thành viên của cʜính phủ tiền nhiệm liên quan đến dự án đường cao tốc do Trung Quốc xây dựng.
Tuy nhiên, đến nay, chưa có cuộc điều tra ᴛнam ɴʜũng nào được khởi động.
Theo Doanh nghiệp và Tiếp thị
