Chắc người dân cả nước không thể nào quên được thảm họa môi trường mà Formosa đã giáng xuống cho Việt Nam cách đây 3 năm khiến cá và hải sản chết nổi hàng loạt tại 4 tỉnh miền Trung. Ít ai biết, Tập đoàn Formosa từng có hàng loạt chiến tích bất hảo tại khắp nơi trên toàn thế giới như Đức, Mỹ, Thái Lan, .. với danh hiệu “Hành tinh đen” (Giải dùng để bêu tên doanh nghiệp tàn phá môi trường nặng nề nhất). Với “công lao” rước voi về dày mà tổ của ông Võ Kim Cự, giờ đây Formosa đang trở thành pháo đài vững chắc được Trung Cộng sử dụng như vũ khí âm thầm hủy diệt bằng cách: xả hàng triệu tấn xỉ thép chưa được xử lý ĐỔ TRỰC TIẾP XUỐNG BIỂN. Bấp chấp hành vi đầu độc tàn ác của Formosa và sự phản đối mạnh mẽ của người dân, các cơ quan chức năng VN vẫn ung dung tự tại như chẳng có chuyện gì xảy ra!!!
Cái người dân VN căm phẫn chính là ở thái độ thách thức, coi thường tính mạng con người của Formosa. Nhớ đợt xả thải gây cá chết hàng loạt vào tháng 4-2016, thay vì xin lỗi người dân VN, Chu Xuân Phàm – trưởng văn phòng Formosa tại Hà Nội mạnh miệng tuyên bố: “Muốn bắt cá, bắt tôm hay nhà máy, cứ chọn đi! Nếu chọn cả hai thì làm thủ tướng cũng không giải quyết được…”
Ai cho Formosa cái quyền ngông nghênh, hống hách như vậy? Phải chăng đằng sau họ đã được bảo kê từ chính những người đã ký quyết định cho phép công ty này đặt nhà máy tại VN để sản xuất? Thật vậy, từ khi bước chân vào VN, Formosa đã nhận được rất nhiều ưu ái mà không phải doanh nghiệp nào nằm mơ cũng nhận được: thuê diện tích đất rộng lớn gần 3.300 ha trong thời gian 70 năm (dù quy định chỉ cho phép cho thuê tối đa 50 năm) với giá 4,455 triệu USD, tương đương hơn 96,22 tỉ đồng; Nghĩa là một tháng thuê tính trên 1ha là bằng tiền trả 1 ly trà đá.
Những người cấp phép đầu tư cho Formosa tại VN vào năm 2008 tại sao không tìm hiểu, đánh giá kỹ về Tập đoàn “Hành tinh đen” trước khi quyết định cấp phép? Bởi trước khi về VN, Formosa đã mang hàng loạt chiến tích bất hảo tại khắp mọi nơi trên thế giới:
– Trong thập niên 80, tập đoàn nhựa Formosa xả 63 tấn chất độc ethylendichloride vào khu vực dân cư tại Texas. Chỉ riêng trong năm 1990, tại Mỹ có 54 trường hợp nước uống nhiễm độc do Formosa gây ra.
– Năm 1998, Formosa thải 3.000 tấn chất thải hóa học ra vịnh Thái Lan, gần cửa biển Sihaoukville, Campuchia.
– Năm 2004, nhà máy Formosa tại Illinois, Mỹ nổ làm chết 6 công nhân và nhiều người khác bị thương. Vụ nổ làm đất, nước, không khí trong khu vực bị ô nhiễm và khiến toàn thể dân cư quanh vùng phải di tản.
– Năm 2009, các nhà khoa học tại Texas, Mỹ đo được một lượng lớn chất độc trong đất và không khí ở xung quanh nhà máy của Formosa. Những nông dân trong vùng nhận thấy rõ được những thay đổi trong môi trường và thú nuôi. Chính phủ Mỹ đã nhiều lần phạt Formosa. Năm 2000, Formosa phải đóng phạt 150.000 USD vì vượt mức ô nhiễm không khí cho phép tại Texas. Tháng 9-2009, Formosa bị Sở Tư pháp Mỹ và Cơ quan bảo vệ môi trường Mỹ phạt số tiền lên đến 13 triệu USD.
– Tại Đài Loan, Formosa nằm trong top 10 công ty gây ô nhiễm nhất và “đóng góp” đến 25% tổng lượng khí nhà kính của Đài Loan.
Đáng chú ý, mặc dù khối lượng sản xuất để bán và xuất khẩu thép của Formosa là rất lớn (chỉ trong 4 tháng đầu năm 2019, For mosa đã sản xuất được hơn 2 triệu tấn thép thô , dành 1,6 triệu tấn để tiêu thụ nội bộ, xuất bán trong nước gần 300.000 tấn và xuất khẩu gần 159.000 tấn). Cộng thêm ưu đãi miễn thuế thu nhập doanh nghiệp trong 4 năm đầu đi vào sản xuất, giảm 50% thuế trong 9 năm tiếp theo và chỉ phải đóng thuế thu nhập 10% trong 50 năm còn lại. Thế nhưng công ty này vẫn BÁO LỖ LŨY KẾ GẦN 14.000 TỶ (báo cáo tài chính tính đến cuối năm 2018). Phải chăng công ty này cố tình báo lỗ để TRỐN THUẾ, bấp chấp việc đưa công nghệ lạc hậu và xả thải gây nguy hại nghiêm trọng cho môi trường VN?
Chưa hết, một vấn đề nghiêm trọng liên quan đến an ninh quốc gia nhưng lại không được các cơ quan quản lý VN quan tâm chú ý. Đó chính là sản phẩm chủ lực của Formosa Hà Tĩnh chính là THÉP CUỘN CÁN NÓNG – một sản phẩm được dùng nhiều nhất trong ngành công nghiệp ĐÓNG TÀU. Liệu loại thép cuộn cán nóng do Formosa sản xuất có phải để nhằm phục vụ cho việc đóng tàu sắt cho lực lượng tàu cá của Trung Quốc đang độc chiếm Biển Đông lâu nay?
Theo những hình ảnh vệ tinh được một kiến trúc sư trẻ ở Đà Nẵng chụp lại tại nơi đóng đô của Fomosa ở Cảng biển nước sâu Sơn Dương cho thấy: Ảnh chụp năm 2019 cho thấy phần lồi ra, ảnh chụp năm 2015 khi Formosa Hà Tĩnh đang thi công lấn biển và ảnh chụp năm 2014 khi Formosa Hà Tĩnh chưa lấn biển. Còn ảnh núi rác thải chất rắn được một nhà báo già chụp vào ngày 16-4-2019. Rõ ràng Formosa Hà Tĩnh đã đem hết chất thải rắn chưa được xử lý để LẤP BIỂN.
Nguy hiểm ở chỗ, theo các chuyên gia, ngay cả chất thải rắn đã được xử lý thì vẫn còn những chất độc với hàm lượng lớn như phenol, xyanua, rodanit. Trong khi đó Formosa nhẫn tâm xả thẳng chất thải chưa xử lý xuống biển thì độc hại sẽ còn nguy hiểm như thế nào?
Thảm họa môi trường trên biển tác động rất phức tạp đến các hệ sinh thái v. Mức độ thiệt hại không được đánh giá đúng để tiến hành khắc phục sẽ nguy hiểm và ảnh hưởng về lâu về dài. Còn ở VN thì quan chức đua nhau vào tắm biển, ăn hải sản chụp hình để mị dân nói là biển đã sạch, nước mưa đã làm sạch ô nhiễm….Đó là cách làm “sạch” của quan chức VN. Còn với bãi tro xỉ mà Formosa chất thành NÚI đã từng được chụp lại, nếu chúng theo gió bay vào không khí, phát tán ngày càng rộng hơn và phơi nhiễm, thì việc lây nhiễm bệnh tật do ô nhiễm là điều không thể tránh khỏi.
Rõ ràng, Formosa không chỉ khống chế, phá hoại nguồn tài nguyên Việt Nam, gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng mà khi hoạt động tại cảng biển nước sâu Sơn Dương nhiều khả năng còn đe dọa chủ quyền trên biển của VN thông qua Công ty con là China Steel Asia Pacific Holdings Pte. Ltd (đang nắm giữ 25% cổ phần tại Formosa Hà Tĩnh).
Thế là xong, trên đất liền thì phá hoại bằng những dự án như Cát Linh – Hà Đông, Bauxite Tây nguyên, … trên biển thì có Formosa hỗ trợ, một gọng kìm thắt chặt khiến VN khó lòng vùng vẫy. Bởi vậy, chúng ta không thể tiếp tục im lặng, chúng ta phải chiến đấu chống lại những thứ như Formosa. Trận chiến Formosa là trận chiến vì sự sống cho nhiều triệu mạng người, qua nhiều đời. Hơn nữa, trận chiến Formosa còn là trận chiến vì sự sống cho tỷ tỷ động vật và sinh vật – dưới biển, trên cạn, cũng như trên không – suốt cả chiều dài khúc ruột miền Trung.
Hà Min
