Ngày 31 tháng 8, CTCP Đầu tư Quang Thuận phát hành 60 lô trái phiếu có kì hạn 60 tháng với tổng giá trị 6.000 tỉ đồng. Bản công bố thông tin không cho biết về lãi suất hay tài sản đảm bảo cho trái phiếu, cũng không rõ các bên thu xếp và trái chủ là ai.
Đây không phải là lần đầu tiên Quang Thuận hút về hàng nghìn tỷ đồng trái phiếu. Trước đó chỉ trong hai ngày 24 và 27 tháng 12 năm 2018, doanh nghiệp này đã phát hành 4.500 tỉ đồng thông qua 31 lô lẻ.
Tương tự, thông tin chi tiết về các đợt phát hành đều là ẩn số. Chỉ đến khi doanh nghiệp tất toán 3.000 tỉ đồng trái phiếu vào ngày 21 tháng 10 năm 2019, trái chủ của lô trái phiếu này mới được hé lộ là Ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà Nội (SHB).
Như vậy, trong giai đoạn 2018 – 2020, khoảng 10.500 tỷ đồng đã chảy về Quang Thuận. Trong khi đó, báo cáo tóm tắt tình hình tài chính 6 tháng đầu năm 2020 cho thấy kết quả kinh doanh của doanh nghiệp không có nhiều nổi bật trong những năm gần đây.
Lợi nhuận sau thuế trong nửa đầu năm nay của Quang Thuận ghi nhận 1,5 tỷ đồng, giảm 42% so với cùng kì. Nợ phải trả của doanh nghiệp tính đến ngày 30 tháng 6 năm 2020, trước thời điểm huy động 6.000 tỷ đồng trái phiếu là trên 1.500 tỷ đồng.
Thương vụ huy động vốn bí ẩn và những cổ đông mang họ “Trương”
Được biết, Quang Thuận được thành lập vào cuối tháng 3 năm 2001. Ngoài Tổng Giám đốc Lâm Ngọc Đan Thi (dân tộc Chăm), cổ đông sáng lập của Quang Thuận còn có: Mohamed Lâm Minh Thông, Trần Thị Mai Trinh, Ngô Thanh Lan, Đặng Trịnh Thanh Phương, Nguyễn Văn Sa.
Điểm đáng lưu ý, phần lớn những cổ đông này còn nắm nhiều cổ phần tại các doanh nghiệp bất động sản có liên quan đến Tập đoàn Vạn Thịnh Phát. Đơn cử như bà Lâm Ngọc Đan Thi sở hữu gần 45% vốn tại CTCP Đầu tư và Phát triển Sunny World, bà Đặng Trịnh Thanh Phương nắm 60% vốn tại CTCP Thiết kế và Trang Trí Nội thất Norah.
Đầu tháng 3 năm 2014, Quang Thuận công bố tăng vốn điều lệ từ 150 tỷ đồng lên đến 1.100 tỷ đồng. Đồng thời, chi nhánh của công ty được dời từ Trung tâm Lucky Plaza (38 Nguyễn Huệ) về tòa nhà Tập đoàn Vạn Thịnh Phát tại số 193-203 Trần Hưng Đạo.
Không lâu sau đó, các cổ đông họ Trương và người liên quan cũng xuất hiện trong cơ cấu cổ đông như: Trương Mễ (4,82%), Trương Chí Trung (1,45%), Lâm Thị Hòa (1,45%), Trương Lập Hưng (0,96%), Trương Huệ Vân (0,96%).
Số cổ phần còn lại của Quang Thuận thuộc về ba cá nhân gồm Ngô Thanh Lan (31,45%), Mohamed Lâm Minh Thông và Trần Thị Mai Trinh (29,05% mỗi người).
Sau lần tăng vốn hồi đầu năm 2019, tháng 3 năm nay Quang Thuận tiếp tục nâng vốn từ 1.610 tỷ đồng lên 2.610 tỷ đồng.
Thoả thuận đặt cọc của khu đất vàng Ba Son được dùng làm tài sản thế chấp
Trước khi phát hành hàng nghìn tỷ đồng trái phiếu như đã nêu trên, ngày 10 tháng 7 năm 2020, Quang Thuận đã kí Thỏa thuận đặt cọc nhận chuyển nhượng “diện tích mục tiêu” tại khu đất 6.042 m2 thuộc Khu phức hợp Sài Gòn – Ba Son (The Sun Tower) từ Công ty TNHH Capitaland Tower, một tổ chức cũng liên quan đến Vạn Thịnh Phát làm chủ đầu tư.
Đến ngày 6 tháng 8, Quang Thuận thế chấp Thỏa thuận đặt cọc này tại tại Ngân hàng Techcombank.
Điều trùng hợp, đây cũng là tài sản mà CTCP Dịch vụ – Thương mại TP HCM (Setra) đã thế chấp tại Techcombank cũng đúng vào ngày 6 tháng 8, sau khi Setra phát hành 31 lô trái phiếu với tổng giá trị 3.750 tỷ đồng. Bên cạnh đó, thỏa thuận đặt cọc chuyển nhượng dự án giữa Setra – Capitaland Tower và Quang Thuận – Capitaland đều diễn ra cùng ngày.
Những thông tin trên không khỏi đặt ra những dấu hỏi về mối quan hệ giữa Quang Thuận – Setra, Setra – Vạn Thịnh Phát, cũng như những ẩn số về chủ mới của 8 lô đất tại Khu phức hợp Sài Gòn – Ba Son.
Một kịch bản có xem xét trong trường hợp này là Setra và Quang Thuận đã âm thầm sáp nhập hoặc Setra đã nắm quyền chi phối tại Quang Thuận.
Theo giới chuyên môn, có khả năng đây là một hình thức được sắp xếp nhằm đảo nợ cũ của chủ đầu tư.
Dòng vốn tỷ USD và đích đến là Vạn Thịnh Phát
Từ năm 2018, không chỉ riêng Quang Thuận, nhiều doanh nghiệp cùng nhóm liên tục phát hành trái phiếu, hút về dòng vốn hàng tỉ USD. Trong khi đó, qui mô trái phiếu phát hành của các doanh nghiệp này đều cao hơn nhiều so với vốn điều lệ đăng kí.
Những trường hợp điển hình như CTCP Tập đoàn Đầu tư An Đông, thành viên của Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, đã phát hành đến 25.000 tỷ đồng trái phiếu nhưng vốn điều lệ chỉ ở mức 9.000 tỷ đồng.
Một cái tên khác là Norah cũng đã phát hành 3.500 tỷ đồng trái phiếu nhưng vốn điều lệ chỉ 1.200 tỷ đồng, Sunny World phát hành 3.100 tỷ đồng trái phiếu, gấp đôi vốn điều lệ.
Nhưng điều gây bất ngờ cho giới tài chính lẫn truyền thông là không có bất kì thông tin nào về các bên thu xếp dòng vốn khổng lồ này. Thông tin về trái chủ của những khoản nợ là ai, nhóm doanh nghiệp đã sử dụng nguồn vốn này ra sao đều nằm trong vòng bí mật.
