Nhiều chuyên gia nước ngoài lạc quan về sức bật đáng kể của kinh tế Việt Nam trong bối cảnh khủng hoảng dịch bệnh COVID-19. Việc tích luỹ các bộ đệm tài khoá, kinh tế đối ngoại, tài chính và tích cực cải cách hành chính trước khi xảy ra đại dịch đã giúp Việt Nam chống chịu tốt hơn trước cú sốc. Các chuyên gia kinh tế quốc tế tin tưởng rằng Việt Nam sẽ viết tiếp câu chuyện thành công của mình trong năm 2021 nếu tiếp tục duy trì và đẩy mạnh việc quyết liệt cải cách.
Tín hiệu phục hồi rõ ràng
Đánh giá tổng quan về kinh tế Việt Nam trong những tháng đầu của năm 2021, Giáo sư Andreas Stoffers – Giám đốc quốc gia Quỹ FNF tại Việt Nam – nhận định các tín hiệu phục hồi là rõ ràng. Chỉ số sản xuất công nghiệp trong 2 tháng đầu năm tăng 7,4% so với cùng kỳ năm 2020 (theo số liệu của Ngân hàng Thế giới).
Lĩnh vực bán lẻ, nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đều tăng so với cùng kỳ 2020.
Cách đây hơn 1 năm, vào tháng 3 năm 2020, Giáo sư Andreas Stoffersi từng dự báo Việt Nam sẽ trỗi dậy mạnh mẽ hơn từ cuộc khủng hoảng dịch bệnh COVID-19.
“Vào thời điểm đó, đây là một dự đoán khá can đảm. Nhưng điều đó trở thành sự thật đối với Việt Nam trong năm giông bão của cuộc khủng hoảng toàn cầu 2020” – Giáo sư Andreas Stoffersi chia sẻ.
Sức chống chịu của nền kinh tế Việt Nam ngày càng được củng cố. Ảnh: Anh Tú
Nói về triển vọng tăng trưởng của Việt Nam trong năm 2021, Giáo sư Andreas Stoffersi cho rằng: “Trên thực tế, theo tôi mục tiêu của Việt Nam trong việc tái định vị nền kinh tế không phải là “phục hồi hình chữ V” như nhiều quốc gia khác hy vọng. Thay vào đó, nó nằm ở “sự phục hồi hình căn bậc hai (√)”, thể hiện việc không chỉ đạt được mức trước khủng hoảng mà còn phải vượt qua một cách rõ ràng để tiếp tục phát triển ở mức cao hơn”.
Theo chuyên gia Era Dabla-Norris và Yuanyan Sophia Zhang, Vụ Châu Á – Thái Bình Dương của Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF), nhờ khả năng chống chịu tốt của nền kinh tế cộng với các biện pháp kiểm soát dịch quyết liệt, Việt Nam đã chèo chống vượt qua đại dịch COVID-19 trong năm qua. Tuy nhiên, Việt Nam vẫn còn dư địa đáng kể để thúc đẩy tăng năng suất và cải thiện khả năng chống chịu của nền kinh tế.
Viết tiếp câu chuyện thành công
Để viết tiếp câu chuyện thành công năm 2020 đồng thời tận dụng cơ hội, gặt hái những thành công lớn hơn từ việc tham gia các chuỗi giá trị toàn cầu trong một thế giới hậu đại dịch, nhóm chuyên gia của IMF khuyến nghị 3 nhóm giải pháp chính đối với Việt Nam.
Các chuyên gia IFM khuyến nghị các chính sách trong ngắn hạn nên tập trung vào duy trì bền vững việc làm, đồng thời thúc đẩy tái phân bổ nguồn lực trong nền kinh tế. Điều này có thể đạt được thông qua những biện pháp như trợ cấp tuyển dụng và các chính sách hỗ trợ chủ động cho thị trường lao động nhằm tạo cơ chế khuyến khích đào tạo nghề. Độ bao phủ của lưới an sinh xã hội hiện nay nên được mở rộng vĩnh viễn và hiệu quả của lưới cần được cải thiện.
Qua thời gian, các chính sách nên hướng tới việc giảm tình trạng lao động phi chính thức thông qua cải thiện các kỹ năng lao động, giảm chi phí tuyển dụng/sa thải đối với lao động chính thức, cũng như khuyến khích việc chính thức hoá các cơ sở sản xuất kinh doanh phi chính thức.
Chuyên gia IMF đánh giá các chính sách tiền tệ, tài khoá và khu vực tài chính mà chính phủ triển khai đã giúp giảm thiểu nguy cơ trước mắt về khả năng gia tăng mạnh phá sản doanh nghiệp và sa thải lao động hàng loạt.
IMF khuyến nghị các hỗ trợ đó nên tập trung có trọng điểm vào những doanh nghiệp bị mất khả năng thanh khoản song vẫn có khả năng phục hồi sản xuất kinh doanh cho đến khi sự phục hồi được bám rễ chắc chắn hơn. Việc tiếp tục giám sát chặt chẽ – kết hợp với những nỗ lực kịp thời nhằm xử lý các khoản vay có vấn đề và tăng cường các khuôn khổ quản lý, giám sát – sẽ giúp khắc phục các rủi ro hệ thống tài chính.
Ở một góc nhìn khác, Giáo sư Andreas Stoffersi cho rằng, có 3 thành tố quan trọng giúp Việt Nam tiếp tục phát triển kinh tế trong năm 2021. Thứ nhất là tự do hóa thương mại và các Hiệp định Thương mại tự do. Thứ hai là chính sách tài khóa và tiền tệ thận trọng, khôn khéo. Thứ ba là Luật Đầu tư hấp dẫn các nhà đầu tư.
“Nếu tiếp tục thực hiện các chính sách này thì tôi không nghi ngờ gì vào việc Việt Nam sẽ tiếp tục câu chuyện thành công của mình vào năm 2021” – Giáo sư Andreas Stoffersi nhấn mạnh.
